Son yıllarda tarım ve hayvancılık sektöründe yaşanan iş gücü sıkıntısı, dikkat çekici boyutlara ulaştı. Özellikle, Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde çoban bulmak, işletmeler için adeta bir muamma haline gelmiş durumda. 60 bin TL maaş teklif edilen çobanlar bile istihdam edilemezken, bazı hayvancılık işletmeleri sıra sistemi kurarak bu soruna alternatif bir yaklaşım geliştirdi. Peki, bu sıra sistemi nedir, nasıl işliyor ve hayvancılık sektörü için getirdiği yenilikler neler? İşte detaylar…
Türkiye, hayvancılık açısından oldukça zengin bir ülke olmasıyla bilinirken, çoban bulmakta yaşadığı sıkıntılarla dikkat çekiyor. Başta büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık olmak üzere, çeşitli hayvansal ürünlerin yetiştirilmesinde çobanların rolü büyük. Ancak, sektör temsilcileri, artan maaşlara rağmen nitelikli iş gücünün bulunmamasının ardında yatan nedenleri araştırmaya başladılar. Çeşitli faktörler devreye girdiğinde, çoban istihdamındaki kriz daha belirgin hale geliyor.
Öncelikle, genç neslin tarım ve hayvancılıkla çok fazla ilgili olmaması, bu alanda çalışan insan sayısını azaltıyor. Çalışma koşulları, uzun saatler ve fiziksel zorluklar gibi unsurlar, bu mesleği cazip kılmıyor. Ayrıca, şehirleşme ve kentlerde daha fazla sosyal ve ekonomik fırsatlar sunan işlerin varlığı, kırsal alanlardaki iş gücünü etkiliyor. Dolayısıyla, çobanlık gibi geleneksel mesleklere olan ilgi günden güne azalmakta.
İşletmeler, çoban bulmakta yaşadıkları zorluklar karşısında yaratıcı bir çözüm geliştirdiler: Sıra sistemi. Bu sistem, çobanlık mesleğinin icra edilmesini daha organize bir hale getiriyor. İşletmeler arasında bir iş birliği ağı oluşturarak, çobanların birbirine destek olmasını sağlıyor. Yani, bir çoban belirli bir süre bir işletmede çalıştıktan sonra, başka bir işletmeye geçiyor. Bu şekilde çobanlar, istedikleri saat diliminde çalışarak daha esnek bir iş hayatı elde ediyor.
Bu yeni sistemin temel avantajlarından biri, çobanların sadece bir işverene bağımlı kalmadan, farklı işletmelerde deneyim kazanmasını sağlaması. Bu durum, aynı zamanda işletmelerin de ihtiyaç duyduğu iş gücünü daha verimli bir şekilde temin etmesine yardımcı oluyor. İşletmeler, bu sistemle kendilerini birbirinden ayırarak potansiyel tarım işçilerine daha fazla fırsatlar sunabiliyor. Bunun sonucunda, hem çobanların maddi kazancı artıyor hem de sektördeki iş gücü ihtiyacı karşılanmış oluyor.
Sıra sisteminin başka bir önemli getirisi de iş güvenliğidir. Çobanlar, farklı işletmeler arasında geçiş yaparak daha fazla deneyime sahip olurken, aynı zamanda satılan ürünlerin kalitesinin artması da sağlanıyor. Her bir çoban kendi işini en iyi şekilde yapmaya çalışırken, bu durum aynı zamanda ürünlerin çeşitlenmesi ve kalitesinin artmasına da katkı sağlıyor.
Sonuç itibariyle, çoban bulma sorununun yaratabileceği ciddi sorunlar, saldırgan maaş politikaları ile aşılmaya çalışılırken, sıra sistemi gibi yaratıcı çözümler, sektörde ihtiyaç duyulan iş gücünü temin etmekte büyük rol oynuyor. Kırsal kesimde istihdamı artırmanın yanında istihdamın kalitesini de yükselten bu sistem, hayvancılık sektörünün geleceği için umut verici bir gelişme. Tarım ve hayvancılık alanında istediği başarıyı elde etmek isteyen işletmelerin, bu sistemle birlikte çalışma hayatlarını nasıl daha verimli hale getireceklerini görmek için sadece bir adım atmaları gerekecek.
